Çocuklarda kabızlıkla ilgili merak edilen konular

Kabızlık nedir?

Kişiden kişiye de değişkenlik gösterebileceği için, en basit tanımla, dışkılamada zorluk ya da gecikme olarak ifade ediliyor. Dışkılama sıklığına göre tanımlandığında “haftada üçten az dışkılama” olarak kabul edilir. Ancak bebek ve çocuklardaki tanım erişkinlerden farklılık gösteriyor. En az iki haftadır dışkılamaların çoğunda çakıl taşına benzer sert dışkı, en az iki haftada haftada iki veya daha az sayıda sert dışkılama kabızlık olarak tanımlanıyor.

Kabızlık tedavi edilmeli midir?

Evet. Çocuklarda kabızlık tedavisinde amaç çocuğunuzun normal ve düzenli bir şekilde dışkılama yapmasını sağlamaktır. Bunun için dışkının yumuşak kalmasını sağlamak, ağrılı dışkılama ve dışkı kaçırmayı önlemek gerekmektedir. Rektumda biriken dışkı dışarı atılmadığı zaman rektum içinde sertleşir ve büyük bir kitle haline dönüşür. Bu sert dışkının çıkarılması esnasında makat çevresinde çatlaklar oluşur ve bunlar da ağrıya neden olur. Çocuk dışkılama yapmaktan kaçınır ve kısır döngü tablosu ortaya çıkar. Sert dışkının ancak lavman vb müdahalelerle çıkarılması gerekebilir. Rektumda biriken ve atılmayan sert gayta zamanla duysal sinirlerde tembelliğe neden olur ve çocuk kaka yapma ihtiyacını hissetmez hale gelebilir. Bunun yanında basınç etkisi ile dışkı kaçırma gibi istenmeyen durumlarla da karşılaşılır. Aynı zamanda idrar problemlerinin de önlenmesi için mutlaka öncelikle kabızlığın tedavi edilmesi gerekir. Kabızlık zamanında tedavi edilmezse ilerleyen süreçte tedavisi çok zor bir duruma dönüşebilir.

Fitil veya lavman alışkanlık yapar mı?

İlk 5-10 günde kullanılan fitil veya lavmanın amacı, başlangıçta çocuğu unuttuğu kaka yapma hissine yeniden alıştırmak ve kakanın en sert yeri olan son kısmını yumuşatmaktır. Fitil veya lavman duruma göre 5-10 gün kullanılır ve sonra kesilir. Alışkanlık yapmaz, aksine tedavi aksatıldığı zaman kabızlık alışkanlık haline gelmiş olur.

Uzun süre kullanılan şurubun zararı var mı?

Kabızlık tedavisinde kullanılan şurup önerilen dozlarda kullanıldığı takdirde yan etki yapmaz. Bağırsaktan emilmeyen bu şurupların etki mekanizması, kakaya su çekerek daha yumuşak kıvamda tutmaktır.

Şurubu kullanmama rağmen çocuğumun kabızlığı devam ediyor, ne yapmalıyım?

Bunun iki nedeni olabilir. Birincisi ve en sık karşılaşılanı tedavide önemli bir rol alan beslenme şekline dikkat edilmemesi veya tedavinin düzgün yapılmamasıdır. İkincisi ise altta yatan başka bir nedenin olmasıdır.

Altına kaka kaçırma sorunu düzelecek mi?

Kaka kaçırmanın en sık sebebi kabızlıktır. Altta yatan başka bir neden yoksa ve tedaviye özen gösteriliyorsa kesinlikle düzelecektir. Aynı zamanda kaka kaçıran çocuklarda bu sorun düzeldiği için çocuk daha çok motive olur ve tedaviye daha iyi uyum sağlar.

İlaca başladım ve çocuğum düzenli kaka yapmaya başladı. İlacı hemen kesmeli miyim?

Hayır. Kabızlık tedavisinde ilaçların kullanımı sırasında sorun yaşanıyor. Hastalar ilaçları düzenli kullanmıyorlar. Tedavide önce bağırsağı boşaltmak için lavman yapmak gerekebiliyor. Sonrasında kakayı yumuşak tuacak şuruplarla devam etmek gerekiyor. Aileler ilaçları alışkanlık yapacağı korkusuyla gerektiği kadar kullanmıyor. Oysa bu ilaçlar sertleşen dışkının yumuşamasını sağlıyor ve kabızlığı tedavi ediyor. Kabızlık tedavisinde kullanılan fitiller ilaçlardan daha çok tercih ediliyor, çünkü fitil kullanmak annelerin kolayına geliyor; oysa fitil ve lavman belli koşullarda kullanılmalı, kakayı yumuşak tutan şuruplarla tedavi devam etmeli; tedavi süresi ortalam 3 ila 6 ay sürebilmektedir.